Treści nauczania w gimnazjum wg. programu „Śladami przeszłości”
klasa I – prahistoria, historia starożytna, historia średniowiecza (do rozbicia dzielnicowego),
klasa II – historia średniowiecza (od rozbicia dzielnicowego), historia XVI i XVII wieku,
klasa III – historia XVIII i XIX wieku.
Szczególną uwagę zwraca się na wiedzę i umiejętności, które, zgodnie z podstawą programową, uczeń musi zdobyć na trzecim etapie kształcenia, oraz na wiadomości mające istotne znaczenie dla rozwijania tożsamości i kształtowania sfery wartości. Stwarza to większe możliwości zastosowania efektywnych metod dydaktycznych, które pomagają angażować młodzież w pracę podczas lekcji.
Zaproponowane w programie rozwiązania pozwalają na kształcenie kompetencji nie tylko przydatnych podczas poznawania przeszłości i przyswajania wiedzy historycznej, lecz także rozwijających aktywny i krytyczny stosunek młodzieży do otaczającej rzeczywistości. Ważną rolę w procesie nabywania tej zdolności odgrywają teksty źródłowe, często umieszczane w podręcznikach. Dzięki zmianom w zakresie materiału dla gimnazjum nauczyciele zyskują czas, aby kształcić u uczniów krytyczne podejście do informacji zawartych w tego typu źródłach. Oznacza to, że nie trzeba ograniczać się do odczytania podstawowych wiadomości i można rozwijać umiejętność czytania ze zrozumieniem, interpretacji tekstów, rozpoznawania intencji nadawcy, odróżniania faktów od opinii oraz prawdy historycznej od fikcji, a także dostrzegania perswazji i manipulacji. Nauka krytycznego odbioru informacji wymaga jednak dużego wysiłku i konsekwentnych działań ze strony nauczyciela.
Takie ujęcie tematyki historycznej jest zgodne z nowoczesną myślą dydaktyczną oraz z przekonaniem o wszechstronnej roli historii w życiu społecznym. Należy także wzbudzać zainteresowanie młodzieży procesami badawczymi oraz wyjaśniać, na czym polega krytyczny stosunek do źródeł informacji oraz w jaki sposób sprawdza się wiarygodność świadków historii i autentyczność artefaktów. Historycy bowiem nie tylko objaśniają procesy zachodzące współcześnie, lecz także pomagają w zrozumieniu odmienności kulturowych. Stają się „tłumaczami kultur” w epoce globalizacji. Jeżeli uczeń zrozumie te wszystkie zjawiska, to historia stanie się dla niego fascynującą opowieścią o dziejach.
|
Cezury czasowe w serii „Śladami przeszłości”
|
Układ treści |
Materiał nauczania |
Liczba jednostek |
|
Klasa I |
prahistoria, historia starożytna, historia średniowiecza (do rozbicia dzielnicowego) |
Przedstawiony materiał pozwala na poznanie podstawowych terminów dotyczących najdawniejszych epok oraz zapoznanie się z dziedzictwem antyku, chrześcijaństwa, świata arabskiego, Bizancjum i Polski Piastów; daje także podstawę do zrozumienia ciągłości procesów historycznych. |
64 |
|
Klasa II |
historia średniowiecza (od rozbicia dzielnicowego), historia XVI i XVII wieku |
Prezentowane treści ukazują dziedzictwo kultury średniowiecza, odrodzenia i baroku oraz dają pełny obraz procesów historycznych epoki nowożytnej. |
63 |
|
Klasa III |
historia XVIII i XIX wieku |
Przedstawione zagadnienia dotyczą rozwoju myśli oświecenia i przemian społecznych oraz politycznych XVIII wieku, a także procesów modernizacji i przemian społeczno-politycznych w XIX w. |
63 |
Kryteria oceniania z historii odnoszące się do sześciostopniowej skali ocen:
Stopień celujący (6)
Uczeń wykazuje się wiedzą i umiejętnościami na stopień bardzo dobry, ale ponadto dysponuje wiedzą wykraczającą poza treści obowiązkowe. Osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i pozaszkolnych (np. w olimpiadach historycznych). Bierze czynny udział w życiu szkoły, wykazuje się aktywną i prospołeczną postawą, np. pomagając słabszym koleżankom i kolegom w nauce.
Stopień bardzo dobry (5)
Uczeń samodzielnie wyjaśnia najważniejsze terminy i zagadnienia, a także prezentuje wątki poboczne omówionych tematów - opanował więc pełen zakres wiedzy i umiejętności przewidzianych w danej klasie. Logicznie kojarzy fakty. Formułuje własne opinie i wnioski oraz potrafi przekonująco uzasadnić swoje zdanie. Posługuje się bogatym i poprawnym językiem, słowa artykułuje w sposób wyraźny. Dba o styl wystąpienia. Aktywnie współpracuje z grupą, zachęca inne osoby do aktywności oraz troszczy się o dobrą jakość efektów pracy drużyny. Wykazuje inicjatywę, nie będąc zachęcany przez nauczyciela. Bierze aktywny udział w życiu klasy.
Stopień dobry (4)
Uczeń samodzielnie wyjaśnia najważniejsze terminy i zagadnienia oraz wykonuje zadania złożone. Potrafi kojarzyć fakty, formułować własne opinie i wnioski. Dba o styl wystąpienia. Z zaangażowaniem pracuje w grupie i zachęca inne osoby do aktywności. Często sam zgłasza się do odpowiedzi.
Stopień dostateczny (3)
Uczeń potrafi z pomocą nauczyciela wyjaśnić najważniejsze terminy i zagadnienia oraz wykonać typowe zadania o średnim stopniu trudności. Potrafi kojarzyć niektóre fakty. Nie popełnia zbyt często błędów składniowych ani językowych. Aktywnie współpracuje z grupą, czasami sam zgłasza się do odpowiedzi.
Stopień dopuszczający (2)
Uczeń potrafi z pomocą nauczyciela wyjaśnić niektóre z terminów i zagadnień omówionych na lekcjach oraz wykonać najprostsze zadania. Nie potrafi kojarzyć faktów. Posługuje się ubogim słownictwem. Popełnia liczne błędy językowe i składniowe. Nie unika współpracy z grupą, ale nie wykazuje się własną inicjatywą. Uaktywnia się tylko na wyraźne polecenie nauczyciela.
Stopień niedostateczny (1)
Uczeń nie potrafi wyjaśnić najważniejszych terminów ani zagadnień omówionych na lekcjach, nie jest w stanie wykonać najprostszych zadań, nawet z pomocą nauczyciela. Nie interesuje się tematyką zajęć oraz nie współpracuje z grupą.
Ogólne zasady oceniania z historii w klasach I – III w gimnazjum
- Formy kontroli umiejętności i wiadomości:
1) rozmowa sprawdzająca – odpowiedź (co najmniej raz w semestrze)
2) krótkie sprawdziany pisemne (kartkówki) sprawdzające nowo zdobytą wiedzę ucznia oraz stopień zrozumienia pojęć i zjawisk (co najmniej dwa razy w semestrze)
3) pisemny sprawdzian wiadomości – test lub praca pisemna (co najmniej jedna w semestrze)
- praca zapowiedziana na siedem dni (szczególne przypadki – odstępstwo od zasad)
- praca sprawdzona w ciągu czternastu dni (j.w.)
- uczeń ma możliwość poprawy w ciągu siedmiu dni (pisemnie), obie oceny są wstawiane do dziennika
- jeżeli uczeń nie pisał pracy w przewidzianym terminie, zobowiązany jest do napisania jej w ciągu czternastu dni (j.w.)
4) uczeń otrzymuje oceny także za: praca domowa, praca z tekstem źródłowym i mapą, aktywność na lekcji i inne formy pracy.
- Formy współpracy i informacji ucznia i jego rodziców o osiągnięciach:
1) wszystkie oceny są jawne
2) ocenione sprawdziany i kartkówki, złożone u nauczyciela przedmiotu są udostępniane do wglądu ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów).
- Uczeń ma prawo do:
1) usprawiedliwionego nieprzygotowania do lekcji – przypadki losowe
2) nieprzygotowania do lekcji z wcześniejszym usprawiedliwieniem się ucznia dwukrotnie w czasie semestru (brak zeszytu, podręcznika, pracy domowej, odpowiedź ustna).
- Przedmiotowy System Oceniania jest spójny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania